Hieros Gamos - Kutsal Birleşme Nedir?

Hieros Gamos, kabul edilen şekliyle “Kutsal Birleşme” anlamına gelen bir tamlamadır. Çok tanrılı inanç pratikleri içerisinde sıklıkla uygulanan bir ritüel formunu anlatmak için kullanılır. Bu ritüel, cinselliği batıni esrime yoluyla evrensel olana ulaşmada bir araç olarak kullanan çok eski bir uygulamadır ve bir çok dini yazın ve çalışmada izine rastlanır.



Panteist düşüncede, ritüeli uygulayan kişinin bir tanrı veya tanrıçayla birleşmesi esas alınarak gerçekleştirilen bu çalışma, sempatetik maji esaslarına göre ritüel uygulayıcılarının birer tanrıça ve tanrı haline gelmesiyle de açıklanabilir. İlkinde, tanrıça veya tanrıyla birleşme bir inisiyasyon amacı taşır ve cinsellik bu şuura ulaşmak için kullanılan bir araçtır. İkincisiyse yine bu özü taşımakla birlikte, daha farklı bir sembolizm kullanır. Mevsimsel yaşam-ölüm döngüsü içerisinde tanrıça ve tanrıların yaratma eylemi bilfiil canlandırılarak amaç gerçekleştirilmiş ve eylemin sırları kavranmış olur, eylemi gerçekleştiren inisiyatik okulun anlaşıyışına göre amaç zevki ön plana çıkarmaktan zevkin aşılmasına kadar bir çok farklı şekilde ele alınabilir, aslında bugünkü cinsel pratiğe yüklenen kimliklerden epey farklı yapılaşmalar söz konusudur. Bu durum eski dönemlerden beri anlam kaymasına uğrayarak bir iktidar nesnesi olarak da kullanılmış –sırlara vakıf olma anlamında- örneğin yönetici konumunda bir kişinin bu konuma gelebilmesi yönettiği toprakla –tanrıça- evliliği metaforunda anlatılmıştır.



Ayinler Eleusis'in büyük misterlerinden, –Agrai'de şubatta yapılan küçük misterlerden sonra eylülde gerçekleştirilirdi.- Dionysos adına yapılan şenliklere –Roma'da Bacchus'le bir tutulduğundan Bacchanalia adı verilir- İnanna ve Dumuzi'den Aphrodite ve Adonis'e dek uzanan çok köklü bir geleneği yansıtır. Tüm uygulamanın özünde sadece kadınlara ait bir mister uygulaması vardır ve bu daha sonra erkekleri de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. (Eleusis'teki Haloa ayinleriyle küçük misterler karşılaştırılabilir.) Bu antik toplumda tanrıçanın parthenogenesis tabir edilen ebedi ve ezeli varlığından kozmik bir tanrıça-tanrı çiftine doğru evrilen konumuyla paralel gelişen toplumsal cinsiyet kavramının da değişmesiyle oluşmuştur. (Örnek olarak İnanna tapımına odaklı Sümer toplumunun Akad ve daha sonra Babil etkisiyle tapıma Dumuzi ve Tammuz'u sokması gösterilebilir, İnanna ise İştar olarak karşımıza çıkar.) Bu noktada mister amacından uzaklaşarak iktidarın nesnesi haline gelmiş, “yaratma” eyleminin mikrokozmik boyutta insan tarafından kavranması gözden yitirilerek toprağı ve dini pratiği kullanarak iktidarı sağlamlaştıran yeni rahip-kral kastının aracı konumuna gerilemiştir. Buna karşın tanrı ardıl konumdadır ve iktidara sahip olması yalnızca tanrıçaya olan bağıyla gerçekleşebilir. Oğul/sevgili ölüm-yaşam ötesinde bulunan tanrıçanın tapım kurallarınca ölüp yeniden dirilme edimini gerçekleştirmek durumundadır.

Bu ritüelleri anlatmak için kullanılan bir terim haline gelen “Hieros Gamos” ise, aslen Zeus ve Hera adına kutlanan bir festivalin adından gelir ve uygulanışı çok daha farklı özellikler taşır. Bu açıdan Pagan pratikler arasında çok farklı dallara ayrılmış cinsel ritüelleri değerlendirirken aradaki ayrımlara oldukça dikkat etmek gerekir.

Yunan toplumunda bugünkü takvime göre ocak ayına denk gelen ve adına “Gamelion” denilen bir dönem vardı ve bu ay Zeus'la Hera'nın “birleşmesi” kutlanırdı. Bu yüzden evlilikler bu ayda gerçekleştirilirdi.-yine sempatetik majiyle bağlantısı vardır.- “Gamelion” bir geçiş zamanıydı ve şenliğin kutlanacağı tarih ayın konumuna göre belirlenirdi. Yeni ay zamanı geldiğinde “Gamelia” denilen ve “birleşmeyi kutsayan” tanrıça Hera onuruna mister ayinleri düzenlenirdi. Gamelia boyunca, aslen tanrıçanın ardılı konumunda olan Zeus'un tanrıçaya tâbi olması dolayısıyla Zeus “Heraios” olarak adlandırılır ve yapılan törenlere de “Hieros Gamos” adı verilirdi. Anlamı epey farklı olan bu uygulama daha sonra “kutsal evlilik” tanımına indirgense de, aslında Hera adına düzenlenen ay misterlerinde gerçekleştirilen kutsama ayinlerine verilen addır ve kadınların menstruasyon-ay döngüsü ilişkisine göre belirlenen yoğun bir içrek mana barındırır.

Ancak günümüzde Hieros Gamos büyük oranda asıl anlamına gönderme yapılarak değil, tüm cinsel ritüelleri genelleştiren –bir bakıma da hataya düşen- bir anlamda kullanılmaktadır, derin bilgi peşindeki bir okült öğrenci adayı için okuma yaparken bunlara dikkat etmek de elzem olabilmektedir.

Not: Sempatetik –sympathetic- maji, benzerlik üzerinden özdeşlik kurma yasası uyarınca gerçekleştirilen maji uygulamalarına verilen addır. Etkilerin nedenlere benzemesi bağlamında da açıklanabilirler. Örneğin ritüel formunda gerçekleşmesi istenen bir amaç aynen canlandırılır, böylelikle gerçekleşmesi istenen olayla arada bir majikal bağlantı kurulur ve enerji akışının odaklanması sağlanır.