HER (2013) Türkçe Dublaj

HER (2013) Türkçe Dublaj

Bu önemli filmi yazmakta inanılmaz geciktiğimin farkındayım. Lakin sadece bu değil bir sürü şey ne yazık ki bazı nedenlerden ötürü biraz aksadı, ama önemli değil tüm gaz kalan 2013 filmlerini bitirmeye devam ediyoruz. Geçen seneye oranla daha başarılı bir yılı geride bıraktığımız şu günlerde bazı filmler hiç bu kadar seveceğimi tahmin etmiyordum. Özellikle yılın son zamanlarında çıkan filmlerin yaptığı sürpriz etkinin bendeki yeri gerçekten farklı oluyor. Gerçi bu film daha fragmanından bu kadar iyi olacağını sinyallerini vermişti; fakat bu kadar derin bir filmle karşılaşacağımı düşünmüyordum. Ve gururlar söyleyebilirim ki, eğer izlemediğim bir iki film olağanüstü sonuçlar yaratmazsa karışınızda bu senenin Film Doktoru listesinde zirveyi paylaşan film duruyor.



"La Vie d'Adele / Blue Is The Warmest Color / Mavi En Sıcak Renktir"le beraber yılın aşk temalı tartışmasız en iyi filmlerinden biri olan "Her / Aşk", yarattığı ütopik dünyayla kendine hayran bırakan yılın da en iyi filmlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Yönetmen ve Spike Jonze'un her karesinde şov yaptığı Joaquin Phoenix'in de yine kariyerinin önemli performanslarından birini verdiği filmde Scarlett Johansson yaptığı seslendirmeyle vücudu görünmeyen karakterine beden biçiyor adeta. 86. Akademi Ödülleri'nde film dahil toplamda 5 dalda adaylığı bulunan filmin en iyi özgün senaryo dalında ise ödülü bulunmakta. Bu arada bu yazıda film analizi yapacağımdan ötürü yazının devamını filmi izleyenlerin okumasını öneririm.

Theodore (Joaquin Phoenix)
Hayatı evle iş arasında geçen, melankolik ve asosyal bir adamdır Theodore (Joaquin Phoenix). Ayrıldığı eşinin etkisinden hala çıkamadığı için geçmişe takılı bir şekilde yaşayan karakterin bu durumu onun çevresine de yansımıştır haliyle. Çekingen ve içine kapanık yapısı yüzünden önüne gelen fırsatları değerlendiremeyen Theodore, kısaca depresyonda olduğunu fark edemeyecek kadar kötü bir durumdadır. Karakterin onu hayata tekrar bağlayacak mucizevi bir şey aradığı tam bu sıralarda ortaya çıkan "inanılmaz" akıllı işletim sistemi ise Theodore'a "hayat öpücüğü" verir adeta. Kişisel bilgilere ve zevklere göre şekillenen işletim sistemi Samantha (Scarlett Johansson) sayesinde bir anda mutluluğu yakalayan Theodore, daha önce de olduğu gibi kalbine bir kez daha yenilmeye yüz tutar. Kendiyle tıpatıp aynı zevklere sahip Samantha'ya kendini kaptıran karakterin unuttuğu şey ise yeni filizlenen bir aşkın arada mesafe olduğu sürece asla yürümeyeceğidir. Ama o da bir insandır neticede, yani umut denilen kavram yardımıyla hayatını devam ettirir.

Spike Jonze'un aşk üzerine harikulade orijinal bir işe imza attığı filmin metaforik yapısıyla öne çıktığı bir gerçek. Aşkı komple bir şekilde ele alması sebebiyle filmin belli bölümlerinde aşkın farklı zamanlarının anlatıldığı da açıkça görülüyor. Lakin burada önemli olan asıl özellik ise filmin bu kadar hassas bir konuyu bu denli titiz bir şekilde işlemesi. Öyle ki, seyirciye oldukça temiz bir anlatım sunan filmin alttan verdiği melankolik hava gittikçe inanılmaz derecede ağır hissediliyor. Bitimin ardından yarı mutlu, yarı karamsar bir ruh haliyle koltuklarınızdan kalktığınızdan bir süre sonra kalbinizi ele geçiren sıcak hava da cabası. Aşkın birden fazla halini, farklı olaylar ve karakterlerle sunduğu çizginin dışına çıkmadan, yani yarattığı ütopik dünyayla uyumlu benzetmelerle seyirciye aktaran Jonze, Apple ürünlerini andıran prodüksiyon tasarımıyla sizi hayran bırakıyor. Filmde kullanılan renklerin birbirleriyle uyumundan geleceğin Los Angeles tasvirine kadar her detayın en ince ayrıntısına kadar işlendiği filmin prodüksiyon tasarımının 2013'ün en başarılılarından biri olduğuna dair hiç şüphe yok.

Theodore (Joaquin Phoenix) ve Samantha (Scarlett Johansson)
Yukarıda bahsettiğim gibi derin temasıyla dikkat çeken "Aşk"ı farklı bölümlere incelemek mümkün. Film öncelikle Theodore'u seyirciye tanıttığı aşamayla ilk "gerçek" aşkı Catherine'i (Rooney Mara) atlamayan bir karakter modeliyle karşı karşıya bırakıyor. İlk aşkıyla olan evliliğini yürütemediğini gördüğümüz Theodore'un farklılık arayışı ve yaptıklarından zevk alamaması onun bir nevi depresyonda olduğunun sinyallerini veriyor. Günün normal saatlerinde başkaları için mektup yazan bir şirkette çalışan, akşamları ise video oyunu veya telefon seksiyle mutlu olmaya çalışan karakterin isteksiz başlayan ilişkileri de ne yazık ki öteye gidemiyor. Depresif tavırları yüzünden istediği şeylerde başarılı olamayan Theodore'un çevresinde bulunan tek kişi ise tatlı Amy (Amy Adams). Bu noktada ise ortaya farklı bir soru ortaya çıkıyor: Kimsenin bir süre sonra vakit geçirmek istemediği Theodore'da Amy'nin bulduğu şey nedir?

Amy de Theodore'dan çok farklı bir durumda değil aslında. İlişkisi olmasına rağmen aslında fazlasıyla sahte bir hayat yaşayan ve hayatına kendi istekleri doğrultusunda değil, sevgilisinin istekleri doğrultusunda şekil veren bir karakter Amy. Yaptıklarının hiçbir zaman sevgilisi tarafından takdir görmeyen karakterin dışarıya "mükemmel çift" modeli çizmeye çalışması ise karakterin içinde bulunduğu depresif ruh halini özetler nitelikte. Theodore'a karşı daima mutlu bir imaj çizmeye çalışan; fakat bunu başaramayan Amy'nin Theodore'u bir çıkış kapısı olarak gördüğünü ise aralarındaki tatlı sohbetlerle fark ediyoruz. Zaten yakından incelediğimiz takdirde iki karakterin belli açılardan birbirlerinin yansıması olduğunu rahatlıkla görmek mümkün. Benzer durumlarıyla birbirlerine ister istemeden destek olan karakterlerin aynı birer değnek işlevi gördüğünü söyleyebiliriz. Filmde bu durumun daha net hale geldiği yer ise kuşkusuz Amy'nin artık rol yapmayı bırakarak kendini dugyusal anlamda Theodore'a bıraktığı asansör sekansı. Gerçekten inanılmaz etkileyici bu sekansta ilk defa bu kadar mutlu olan Theodore'un Amy'i böyle görmesi işleri bir anda değiştiriyor. Amy'nin Theodore'la bu kadar ilgilenmesinin sebebinin aslında daha farklı nedenlere dayandığını göreceğimiz büyük finale emin adımlarla ilerleyen filmde bu sebeplerin Theodore için de geçerli olduğunu unutmamak lazım. İşte bu noktada yine geçmişe takılı kalındığında hayatın bize sunduğu güzelliklerin görülemediğini öne süren film, muazzam bir Los Angeles manzarasının hakim olduğu bir finalle seyirciyi baş başa bırakıyor.

Theodore
Gelelim filmin asıl karakteri Samantha'ya. İşletim sistemi Samantha'yla olan ilişkisiyle bir nevi uzak ilişki metaforunun yapıldığı "Aşk"ta Theodore'un gözündeki mükemmel eş/sevgili modeli Samantha'yla tanışmasıyla etkisine girmesi bir oluyor. İstediği her şeyi saniye beklemeden verebilen, neşeli, maceracı ve sevgi dolu bir yapıya sahip Samantha'nın tek eksiği ise doğal olarak bedeni. İlişkinin başlarında fiziksel temasın eksikliğini hissetmemelerine rağmen zamanla bunu fazlasıyla hisseden ikilinin gittikçe birbirlerinden uzaklaşması kaçınılmaz oluyor. Birbirlerinin beklentilerini karşılayamadıkları için çaresizlik içinde bulunan iki karakterin zaman zaman verdiği kötü kararlar ise durumu daha tuhaf hale getiriyor. Herhalde buna verilebilecek en güzel örnek Samantha'nın Theodore'a escort ayarladığı sahne olsa gerek. Aralarındaki mesafeyi her ne kadar kabul etseler de ilişkilerinin sonunu hazırlayan şey Samantha'nın Theodore'un yokluğunda zamanını diğer sistemlerle geçirmesi oluyor. Bu noktadan itibaren aşk denilen kavramın aslında herkesin içinde bulunduğunu savunan film, melankolik bir umut aşılıyor seyirciye.

Arcade Fire'ın "Loneliness", "Photograph" ve "Song On the Beach" gibi muhteşem müzikleriyle seyirciyi bambaşka bir evrene götüren Spike Jonze'un filmde yer verdiği aşka dair gözlemler ise gerçekten harikulade. Theodore'un Samantha'dan bir süre cevap alamaması yüzünden geçirdiği sinir krizinden ikilinin kıskançlıklarına kadar her şeyin detaylı bir şekilde işlendiği filmde Theodore'la Samantha arasındaki görüntüsüz seks sahnesi ise gerçekten orijinal. Ayrıca, bir Michael Jackson hastası olarak Theodore'un "Beat It" kareografisiyle dans ettiği sahnenin gözümden kaçmadığını belirtmek isterim ki, bu da hoşuma giden başka bir ufak detay olarak listemde yerini aldı. Gelelim filmin oyuncularına. Yukarıda da bahsettiğim gibi Joaquin Phoenix geçen seneki gibi muhteşem bir performansla seyirciyi selamlıyor. En azından Oscar adaylığı almış olması gereken Phoenix, karakterin içinde bulunduğu yalnızlığı o kadar güzel bir şekilde seyirciye hissettiriyor ki karaktere ister istemden bir sempati besliyorsunuz. Öte yandan, sadece ses performansıyla bir sürü ödül töreninden en iyi kadın oyuncu ödülüyle dönerek şaşırtan Scarlett Johansson, sesiyle filme bambaşka bir hava katıyor.

Samantha ve Theodore
Sonuç olarak aşk üzerine fazlasıyla özgün ve kapsamlı senaryosuyla seyirciye oldukça özel bir sinema deneyimi sunan "Her / Aşk", 2013'ün mükemmel yapımlarından biri. Spike Jonze'un her karesine yaratıcılığını işlediği filmin detaylı prodüksiyon tasarımı ve etkileyici müzikleri filmi izlerken etkilenmemek elde değil. Joaquin Phoenix'in yine güçlü performansıyla kendini kanıtladığı filmde Scarlett Johansson'ın seslendirmesi ise hayranlık uyandırıcı.

Oscar Ödülleri

• En İyi Orijinal Senaryo: Spike Jonze

Oscar Adaylıkları

• En İyi Film
• En İyi Prodüksiyon Tasarımı
• En İyi Orijinal Müzik
• En İyi Şarkı: The Moon Song

1. Yönetmen: Spike Jonze
2. Senaryo: Spike Jonze
3. Oyuncular: Joaquin Phoenix, Scarlett Johansson, Amy Adams, Rooney Mara
4. Orijinal Müzik: Arcade Fire
5. Görüntü Yönetimi: Hoyte Van Hoytema
6. Kurgu: Jeff Buchanan, Eric Zumbrunnen
7. Prodüksiyon Tasarımı: K.K. Barrett
8. Süre: 126 dk.
9. Ülke: ABD